[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Elżbietę, odwołany z wygnania w 1762 r. przez Piotra III, doradca
Katarzyny II, komendant portów bałtyckich Rosji.
Delegaci GdaÅ„ska 27 VI 1734 powiadomili Münnicha o goto-
wości władz miejskich do rozpoczęcia pertraktacji na temat
warunków kapitulacji.
17
Chodzi o ambasadora Francji, Montiego (zob. wyżej przyp.
10).
18
Francja zawarła w Turynie przymierze z Sabaudią w końcu
września i w Eskurialu z Hiszpanią na początku listopada 1733 r., a
już 10 pazdziernika wypowiedziała cesarzowi Karolowi VI tzw.
wojnę o sukcesję polską (działania toczyły się we Włoszech i nad
Renem). Godząc się na wyłączenie z wojny Niderlandów
cesarskich (południowych), Francja zapewniła sobie neutralność
Anglii i Holandii. Ludwik XV nie wypowiedział Rosji wojny
nawet wtedy, kiedy wojska francuskie przysłane na pomoc
Leszczyńskiemu i Gdańskowi walczyły z Rosjanami.
19
W bitwie tej 8 VII 1709 armia rosyjska zadała druzgocącą
klęskę wojskom Karola XII.
20
W pierwszym etapie armia rosyjska dowodzona poczÄ…tkowo
przez gen. Lacy'ego, a pózniej przez feldmarszaÅ‚ka Münnicha
jedynie własnymi siłami prowadziła oblężenie Gdańska. Po wielu
naleganiach ze strony dworu rosyjskiego oraz feldmarszałka
Münnicha do oblężenia wÅ‚Ä…czyÅ‚y siÄ™ wojska saskie, przybywajÄ…c
pod Gdańsk 25 V 1734 w sile ponad 8 tysięcy żołnierzy pod
dowództwem gen. Jana Adolfa księcia von Sachsen-Weissenfels.
21
Münnich przesÅ‚aÅ‚ 25 VI 1734 Radzie GdaÅ„ska warunki
kapitulacji.
22
Chodzi o wcześniej wspomniany okrzyk Montiego, że
schwytano króla.
23
Pomyłka, uciekinierzy zapewne dotarli do Wisły Gdańskiej,
gdy tymczasem dążyli do przeprawy przez Wisłę właściwą.
24
W tym czasie dukat równał się ok. 8 florenom.
25
PO ucieczce LeszczyÅ„skiego z GdaÅ„ska feldmarszaÅ‚ek Mün-
nich rozesłał patrole kozackie w celu schwytania króla, zarządzając
kontrolę dróg wokół Gdańska i wychwytywanie podejrzanych
osób.
26
Kieżmark (Käsemark), wieÅ› na %7Å‚uÅ‚awach.
27
Malbork (Marienburg), miasto na terenie Prus Królewskich,
stolica województwa malborskiego.
28
Biała Góra (Weissenberg), wieś przy rozwidleniu Wisły i
Nogatu.
29
Kwidzyn (Marienwerder), - miasto nad Wisłą, na terenie Prus
Książęcych, dochodzących tam wąskim pasem do Wisły; Prusy
Książęce wchodziły wówczas w skład Królestwa Prus.
[ANEKS]
[I]
1
Miejscowość i zamek pod Paryżem, w kierunku południowo-
zachodnim.
2
Franrois-Eléonore d'Andlau, od mÅ‚odych lat w sÅ‚użbie Lesz-
czyńskiego, towarzyszył mu w 1733 r. w wyprawie do Polski, po
powrocie do Francji w 1736 r. mianowany pułkownikiem,
nastÄ™pnie lieutenant général i radca króla.
3
Chantilly słynny zamek rodu Montmorency, od połowy XVII
w. do 1830 r. należący do rodu Kondeuszów. Informacja o udaniu
się Leszczyńskiego z Meudon do Chantilly, położonego na północ
od Paryża jest wątpliwa i nieprawdopodobna. Król musiałby w
krótkim czasie przebyć ponad sto kilometrów. Zapewne nazwę
przekrÄ™cono i racjÄ™ ma P. Boyé, Stanislas LeszczyÅ„ski et le
troisi%0Å„me traité de Vienne, Paris Vienne Cracovie 1898, s.
138, podając, że Leszczyński udał się do zamku Chaville na
spotkanie z Chauvelinem. Chaville leży bardzo blisko Meudon, na
południowy zachód od Paryża. Natomiast sekretarz
Leszczyńskiego Hulin podaje, że król spotkał się z kanclerzem w
Paryżu: Materyały do historyi Stanisława Leszczyńskiego, króla
polskiego, z oryginałów w języku francuskim i łacińskim
tłomaczone [...], wyd. E. Raczyński, Poznań 1841, [W:] Obraz
Polaków i Polski w XVIII wieku, t. 13, s. 163 n.
4
Germain Louis de Chauvelin (1685 1762), polityk francuski,
strażnik pieczęci (kanclerz), minister spraw zagranicznych od 1727
r., zwolennik wojny z AustriÄ… i interwencji Francji w sprawy
elekcji w Polsce w 1733 r. oraz tzw. wojny o sukcesjÄ™ polskÄ…,
odsunięty przez pierwszego ministra kardynała de Fleury,
popadł w niełaskę u Ludwika XV, zesłany w 1737 r. do Bourges,
a następnie do Issoire.
5
Sceaux, miejscowość na południe od Paryża.
6
Chambord jeden z zamków królewskich nad Loarą, rezy-
dencja Stanisława Leszczyńskiego po małżeństwie jego córki
Marii z Ludwikiem XV.
7
Miejscowość na południe od Paryża.
8
Henri de Thiard de Bissy (1657 1737), biskup Toul, potem
Meaux, kardynał, bardzo wpływowy na dworze wersalskim w
ostatnich latach XVII i na poczÄ…tku XVIII w.
9
Thianges, szlachcic, nazywany także komandorem z tytułu
funkcji w zakonie joannitów, jako sobowtór Leszczyńskiego
popłynął w 1733 r. z eskadrą francuskiej marynarki królewskiej ku
Bałtykowi. Leszczyński po objęciu księstwa Lotaryngii mianował
go w 1737 r. wielkim łowczym; w 1746 r. Thianges zrzekł się tego
stanowiska w zamian za obdarzenie jego siostrzeńca urzędem
wielkiego szambelana.
10
Niebieska wstęga Orderu Zwiętego Ducha, przyznanego
Leszczyńskiemu przez Ludwika XV po małżeństwie z Marią
Leszczyńską. Order ten (najwyższe odznaczenie francuskie w [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl karpacz24.htw.pl
Elżbietę, odwołany z wygnania w 1762 r. przez Piotra III, doradca
Katarzyny II, komendant portów bałtyckich Rosji.
Delegaci GdaÅ„ska 27 VI 1734 powiadomili Münnicha o goto-
wości władz miejskich do rozpoczęcia pertraktacji na temat
warunków kapitulacji.
17
Chodzi o ambasadora Francji, Montiego (zob. wyżej przyp.
10).
18
Francja zawarła w Turynie przymierze z Sabaudią w końcu
września i w Eskurialu z Hiszpanią na początku listopada 1733 r., a
już 10 pazdziernika wypowiedziała cesarzowi Karolowi VI tzw.
wojnę o sukcesję polską (działania toczyły się we Włoszech i nad
Renem). Godząc się na wyłączenie z wojny Niderlandów
cesarskich (południowych), Francja zapewniła sobie neutralność
Anglii i Holandii. Ludwik XV nie wypowiedział Rosji wojny
nawet wtedy, kiedy wojska francuskie przysłane na pomoc
Leszczyńskiemu i Gdańskowi walczyły z Rosjanami.
19
W bitwie tej 8 VII 1709 armia rosyjska zadała druzgocącą
klęskę wojskom Karola XII.
20
W pierwszym etapie armia rosyjska dowodzona poczÄ…tkowo
przez gen. Lacy'ego, a pózniej przez feldmarszaÅ‚ka Münnicha
jedynie własnymi siłami prowadziła oblężenie Gdańska. Po wielu
naleganiach ze strony dworu rosyjskiego oraz feldmarszałka
Münnicha do oblężenia wÅ‚Ä…czyÅ‚y siÄ™ wojska saskie, przybywajÄ…c
pod Gdańsk 25 V 1734 w sile ponad 8 tysięcy żołnierzy pod
dowództwem gen. Jana Adolfa księcia von Sachsen-Weissenfels.
21
Münnich przesÅ‚aÅ‚ 25 VI 1734 Radzie GdaÅ„ska warunki
kapitulacji.
22
Chodzi o wcześniej wspomniany okrzyk Montiego, że
schwytano króla.
23
Pomyłka, uciekinierzy zapewne dotarli do Wisły Gdańskiej,
gdy tymczasem dążyli do przeprawy przez Wisłę właściwą.
24
W tym czasie dukat równał się ok. 8 florenom.
25
PO ucieczce LeszczyÅ„skiego z GdaÅ„ska feldmarszaÅ‚ek Mün-
nich rozesłał patrole kozackie w celu schwytania króla, zarządzając
kontrolę dróg wokół Gdańska i wychwytywanie podejrzanych
osób.
26
Kieżmark (Käsemark), wieÅ› na %7Å‚uÅ‚awach.
27
Malbork (Marienburg), miasto na terenie Prus Królewskich,
stolica województwa malborskiego.
28
Biała Góra (Weissenberg), wieś przy rozwidleniu Wisły i
Nogatu.
29
Kwidzyn (Marienwerder), - miasto nad Wisłą, na terenie Prus
Książęcych, dochodzących tam wąskim pasem do Wisły; Prusy
Książęce wchodziły wówczas w skład Królestwa Prus.
[ANEKS]
[I]
1
Miejscowość i zamek pod Paryżem, w kierunku południowo-
zachodnim.
2
Franrois-Eléonore d'Andlau, od mÅ‚odych lat w sÅ‚użbie Lesz-
czyńskiego, towarzyszył mu w 1733 r. w wyprawie do Polski, po
powrocie do Francji w 1736 r. mianowany pułkownikiem,
nastÄ™pnie lieutenant général i radca króla.
3
Chantilly słynny zamek rodu Montmorency, od połowy XVII
w. do 1830 r. należący do rodu Kondeuszów. Informacja o udaniu
się Leszczyńskiego z Meudon do Chantilly, położonego na północ
od Paryża jest wątpliwa i nieprawdopodobna. Król musiałby w
krótkim czasie przebyć ponad sto kilometrów. Zapewne nazwę
przekrÄ™cono i racjÄ™ ma P. Boyé, Stanislas LeszczyÅ„ski et le
troisi%0Å„me traité de Vienne, Paris Vienne Cracovie 1898, s.
138, podając, że Leszczyński udał się do zamku Chaville na
spotkanie z Chauvelinem. Chaville leży bardzo blisko Meudon, na
południowy zachód od Paryża. Natomiast sekretarz
Leszczyńskiego Hulin podaje, że król spotkał się z kanclerzem w
Paryżu: Materyały do historyi Stanisława Leszczyńskiego, króla
polskiego, z oryginałów w języku francuskim i łacińskim
tłomaczone [...], wyd. E. Raczyński, Poznań 1841, [W:] Obraz
Polaków i Polski w XVIII wieku, t. 13, s. 163 n.
4
Germain Louis de Chauvelin (1685 1762), polityk francuski,
strażnik pieczęci (kanclerz), minister spraw zagranicznych od 1727
r., zwolennik wojny z AustriÄ… i interwencji Francji w sprawy
elekcji w Polsce w 1733 r. oraz tzw. wojny o sukcesjÄ™ polskÄ…,
odsunięty przez pierwszego ministra kardynała de Fleury,
popadł w niełaskę u Ludwika XV, zesłany w 1737 r. do Bourges,
a następnie do Issoire.
5
Sceaux, miejscowość na południe od Paryża.
6
Chambord jeden z zamków królewskich nad Loarą, rezy-
dencja Stanisława Leszczyńskiego po małżeństwie jego córki
Marii z Ludwikiem XV.
7
Miejscowość na południe od Paryża.
8
Henri de Thiard de Bissy (1657 1737), biskup Toul, potem
Meaux, kardynał, bardzo wpływowy na dworze wersalskim w
ostatnich latach XVII i na poczÄ…tku XVIII w.
9
Thianges, szlachcic, nazywany także komandorem z tytułu
funkcji w zakonie joannitów, jako sobowtór Leszczyńskiego
popłynął w 1733 r. z eskadrą francuskiej marynarki królewskiej ku
Bałtykowi. Leszczyński po objęciu księstwa Lotaryngii mianował
go w 1737 r. wielkim łowczym; w 1746 r. Thianges zrzekł się tego
stanowiska w zamian za obdarzenie jego siostrzeńca urzędem
wielkiego szambelana.
10
Niebieska wstęga Orderu Zwiętego Ducha, przyznanego
Leszczyńskiemu przez Ludwika XV po małżeństwie z Marią
Leszczyńską. Order ten (najwyższe odznaczenie francuskie w [ Pobierz całość w formacie PDF ]